In de context van migratie is detentie toegestaan en gereguleerd door een strikt Europees wetgevend kader. De lidstaten erkennen de ernst van de maatregel ten aanzien van het recht op vrijheid en om kwetsbare personen beter te beschermen, vertrouwen zij steeds vaker op alternatieven voor detentie. Alternatieven voor detentie worden vaak beschouwd als minder middelenintensief, minder ingrijpend voor het individu en effectiever om de druk op nationale detentiesystemen te verminderen, maar de implementatie ervan gaat gepaard met een reeks uitdagingen.

De compilatie van antwoorden van zes lidstaten hebben onder andere betrekking op de toegang die wordt verleend aan bepaalde organisaties of personen en de sites die beschikbaar zijn voor deze personen.

UNHCR brengt richtlijnen uit over de criteria aangaande de opsluiting van asielzoekers en alternatieven voor detentie.

In een nationale studie die in juli 2023 werd uitgebracht, evalueert EMN België het Belgische beleid en de praktijk met betrekking tot detentie en alternatieven voor detentie. De studie verduidelijkt welke detentieplaatsen en alternatieven voor detentie er bestaan in België, hoe het besluitvormingsproces verloopt en hoe detentie en alternatieven voor detentie daadwerkelijk worden toegepast.