Achtergrondinformatie

Deze EMN Inform vat de belangrijkste bevindingen samen van de EMN studie ‘De Terugkeer van Afgewezen Asielzoekers in België en de EU: uitdagingen en goede praktijken’. Deze studie is gebaseerd op bijdrages van nationale EMN contactpunten van 25 Lidstaten. Deze bijdrages kunnen via deze link kunnen worden geraadpleegd.

Deze EMN studie onderzoekt het gevoerde beleid en de werkwijzen om de terugkeer van afgewezen asielzoekers te bevorderen. Tevens worden in deze studie uitdagingen en goede praktijken omtrent terugkeer geïdentificeerd.

Inform: enkele bevindingen

• Lidstaten maken gebruik van een waaier aan maatregelen om terugkeer aan te moedigen (bvb. ‘AVR(R) programma’s) en verblijf op hun grondgebied te ontmoedigen (bvb. intrekking van bepaalde rechten en voordelen).
• Er zijn veel hindernissen en uitdagingen voor wat betreft terugkeer. Sommige spelen een grotere rol bij afgewezen asielzoekers dan bij andere derdelanders (bvb. volatiele veiligheidssituatie in het herkomstland). Ook de eerlijke rechtsgang in het kader van asielprocedures kan een terugkeer vertragen (bvb. laattijdig beroep).
• Lidstaten hebben verschillende maatregelen genomen om deze uitdagingen het hoofd te bieden, waaronder samenwerkingsovereenkomsten met derde landen of het voorzien van medische ondersteuning tijdens de terugkeerprocedure. 
• Het is moeilijk om conclusies te trekken voor wat betreft de effectiviteit van de verschillende maatregelen. Maar het drastisch terugschroeven van rechten nadat de asielaanvraag wordt afgewezen, kan de kans op onderduiken verhogen, kan het contact tussen afgewezen asielzoekers en de overheid verbreken, en kan het risico op behoeftigheid en armoede vergroten.
• Verschillen tussen Lidstaten inzake het afleveren van een terugkeerbeslissing en de uitvoering ervan, kan leiden tot een ongelijke behandeling van asielzoekers doorheen de EU.
• Indien terugkeer niet meteen mogelijk is, zijn er ook significante verschillen tussen de Lidstaten: de meerderheid van de Lidstaten erkent dan dat terugkeer tijdelijk onmogelijk is, maar minder dan de helft van de Lidstaten kent in dat geval de derdelander een statuut toe.

Meer informatie vindt u in de bijgevoegde Inform.