Het welkomstwoord focuste zich op de "weaponization of migration” en instrumentalisering van migratie. Ter herinnering, "weaponization of migration” wordt gedefinieerd als de exploitatie van vrijwillige of gedwongen migratie- en vluchtelingenstromen die opzettelijk zijn gecreëerd om bepaalde redenen of eerder zijn gecreëerd door een derde partij met politieke, militaire of andere doelen. Instrumentalisering van migratie doet zich voor wanneer niet-EU-landen migratiestromen naar de externe grenzen van de Europese Unie aanmoedigen om de Unie of een lidstaat te ontwrichten. Voor meer gedetailleerde informatie over dit onderwerp, lees deze publicatie.

Deelnemers aan de conferentie bespraken vervolgens:

• Beleid, actieplannen en strategieën voor de bescherming van de externe grenzen van de EU: Recente gebeurtenissen, zoals de migratiecrisis van 2015-2016, de impact van COVID op de Schengen-grenzen en de invasie van Oekraïne door Rusland, werden besproken. Hierbij rees de vraag hoe het beleid en de strategieën van de EU als raamwerk kunnen dienen om verschillende crisissituaties het hoofd te bieden. Deelnemers bespraken onder andere het nieuwe EU Asiel – en Migratie Pact (inclusief de noodzaak van goed beheer van de Schengen- en externe grenzen), de Strategie voor een volledig operationeel en veerkrachtig Schengengebied, de Technische en Operationele Strategie voor Europees Geïntegreerd Grensbeheer en de herziening van de Schengen Grenscode. Daarbij werd ook de centrale rol van lidstaten in het beheer van de grenzen benadrukt, evenals het belang van samenwerking met derde landen.
   
• Het juridisch kader en de beleidsontwikkelingen voor de bescherming van externe grenzen: Relevante wetgevende ontwikkelingen in het kader van het EU Asiel – en Migratie Pact, en met name de nieuwe verplichte grensprocedure, werden besproken. Sommige deelnemers betreurden de positie van het Europees Parlement, dat screening beschouwt als een integraal onderdeel van de internationale beschermingsprocedure (in tegenstelling tot de Raad, die het beschouwt als een eenvoudige controle die mogelijk kan leiden tot een internationale beschermingsprocedure). Het gebruik van IT-infrastructuur werd ook besproken. Deelnemers benadrukten de noodzakelijke implementatie van 'smart borders’ IT-systemen en hun interoperabiliteit.
   
• Praktische/operationele aspecten van grensbescherming: De effectiviteit, voordelen en nadelen van technologieën en infrastructuren die door lidstaten worden gebruikt in het kader van grenscontrole/-bescherming werden besproken. Sprekers benadrukten de onmisbare rol van technologie in grensbescherming en samenwerking met buurlanden, wat des te belangrijker is gezien de controversiële discussie en hoge kosten van het bouwen van fysieke barrières.
   
• Samenwerking met derde landen: Samenwerking met en capaciteitsopbouw in derde landen op het gebied van migratiebeheer, terugkeer en terugname werden besproken. Sprekers richtten zich onder andere op de noodzaak om de rechten van migranten te waarborgen, voortdurende inspanningen te leveren tegen smokkelaars en mensenhandelaars, en de samenwerking met derde landen te versterken.

Voor verdere informatie kunt u contact opnemen met EMNAustria@iom.int.