De 2015/2016 Immigratiewet van het Verenigd Koninkrijk Bill, die momenteel onderzocht wordt in het parlement, maakt van zwartwerk een nieuw strafbaar feit, dat van toepassing zal zijn op migranten die illegaal in het VK verblijven en/of geen werkvergunning hebben. De wet introduceert ook nieuwe sancties voor zwartwerkers, zoals de inbeslagname van inkomsten en een gevangenisstraf tot 6 maanden.

Om het debat rond deze nieuwe wet te onderbouwen, heeft het UK National Contact Point (UK NCP) een ad-hoc query gelanceerd in november 2015. Deze ad-hoc query geeft een vergelijkend overzicht van de praktijken met betrekking tot illegaal werkende migranten in 22 (Lid) Staten: Oostenrijk, België, Bulgarije, Cyprus, Tsjechië, Estland, Finland, Frankrijk, Duitsland, Hongarije, Italië, Letland, Lithouwen, Luxemburg, Nederland, Polen, Slovakije, Spanje, Zweden, Verenigd Koninkrijk, Kroatië en Noorwegen. 

Belangrijkste bevindingen van deze ad hoc query:

• In de overgrote meerderheid van de (Lid) Staten die geantwoord hebben op de query (waaronder België) is tewerkstelling geen misdrijf voor migranten die illegaal in het land verblijven en/of geen werkvergunning hebben (dit kan het wel zijn voor een werkgever die iemand tewerkstelt die wettelijk gezien niet mag werken). Slechts 6 (Lid) Staten geven aan dat het een strafbaar feit zou kunnen zijn om in deze omstandigheden te werken (CY, SE, FI, NO, DE en UK).

• Voor het Verenigd Koninkrijk en Duitsland is het enkel een misdrijf in bepaalde gevallen, hoewel voorzieningen in de huidige immigratiewet van het Verenigd Koninkrijk het in alle gevallen een strafbaar feit zal maken. In Duitsland kan zwartwerk een strafbaar feit zijn wanneer de persoon illegaal in het land verblijft en werkt, en niet wanneer de persoon in het bezit is van een verblijfsvergunning dat hem niet toestaat om te werken.

• Voor deze (Lid) Staten die de vraag beantwoord hebben, zijn de gebruikelijke sancties voor zwartwerk (zowel voor deze waar het een misdrijf is als voor deze waar het geen misdrijf is) terugkeer naar het land van herkomst en/of boetes voor de werkgever en/of migrant. Duistland en Cyprus gaven aan dat een persoon bijkomend een mogelijke gevangenisstraf van maximum 12 maanden kan krijgen voor illegale tewerkstelling. Als onderdeel van de voorzieningen van de immigratiewet zal het Verenigd Koninkrijk een gevangenisstraf tot maximum 6 maanden mogelijk maken voor zwartwerk.

Meer gedetailleerde informatie is terug te vinden in de bijgevoegde compilatie van de antwoorden van 22 (Lid) Staten.